Leestekens onderschat
Kinderen in de onderbouw hebben vaak moeite met het gebruiken van de leestekens zoals de punt en de komma. Herken je dat? Bij het hardop lezen walsen ze eroverheen of stoppen ze op plaatsen waar helemaal geen leesteken staat. Bij het schrijven van teksten ontstaat al snel een watergolf aan tekst zonder leestekens die voor een ander niet goed te lezen is.
Misschien ga jij er ook vanuit dat kinderen die leestekens wel kennen als je ze een keer hebt geïntroduceerd. Dat is dus niet zo. Het blijkt dat je de tijd moet nemen om het lezen van leestekens gericht aan te pakken en ze zo onder de knie te krijgen. Door er ruim aandacht aan te besteden, vliegen de resultaten van technisch lezen omhoog.
We hebben een manier gevonden die kinderen heel interessant en vooral ook grappig vinden: Geef alle leestekens een geluid.
Zo kun je de leestekens die je niet hardop leest laten verklanken door een ander kind. De lezer MOET dan wel even ruimte maken in zijn voorleesbeurt om dat geluid af te wachten. Het voorlezen gaat met sprongen vooruit.
We hebben aan 8 veel voorkomende leestekens een eigen geluid gegeven waardoor kinderen die tekens hoorbaar kunnen maken in oefensituaties. Dit is de eerste clip in een reeks van 8 over Leestekens met een SOUND.
Aan de slag
Wil je er met je leerlingen mee aan de slag? Dat kan volgens de leerlijnen lezen en schrijven vanaf groep 3.
Je kunt je kind of je klas laten oefenen met de meest voorkomende leestekens in de onder- en middenbouw: de punt, het vraagteken en het uitroepteken. Als ze het leuk vinden kun je door met de andere leestekens. De dialoog is iets voor groep 6 of 7.
Wil je kinderen teksten leren schrijven, dan kun je spelenderwijs aandacht besteden aan de grammaticaliteit van de teksten die jouw leerlingen schrijven door de leestekens te zetten op plekken waar je ze hoort. Een dialoog brengt kinderen in de tegenwoordige tijd. Het verhaal wordt er levendig van en krijgt vaak meer vaart.
Annet Schaap van de bestseller Lampje vertelde me eens dat ze de eerste hoofdstukken van Lampje aan haar vriendin Janneke Schotveld liet lezen. Die gaf Annet de feedback om meer dialoog op te nemen in de tekst. Dat heeft gewerkt. Hoort zegt het voort!
Oefenen
Het is handig als jij als leerkracht of onderwijsassistent zélf deze geluiden kunt produceren. De Punt en de Komma zijn gemakkelijk. Iets ingewikkelder is bijvoorbeeld het Vraagteken omdat je daarbij moet fluiten. Kinderen leren dat snel dus die kunnen je helpen.
Opbouw leerlijn
Begin met:
Punt – Vraagteken – Uitroepteken
Daarna:
Komma – Dubbele punt – Puntkomma
Tot slot:
Dialoog – Stippeltjes
Een échte eye-opener
Als je de hele serie volgt zie je ook dat Bep een ontwikkeling doormaakt in haar schrijfvaardigheid: ze schrijft voor een tijdschrift. Dat kan ook een eye-opener zijn voor kinderen en een motivatie om te gaan schrijven. Want schrijven is fun. En van schrijven kun je de sprong maken naar vloggen, bloggen en radio maken. Voor veel kinderen is dat een droom: een YouTube-ster worden. Dat kan als je goeie content (tekst) hebt. Misschien kun je met de serie Leestekens met een SOUND enkele kinderen in je klas motiveren om te gaan schrijven.
Veel werkplezier met dit materiaal.